فهرست مطالب:
بروزرسانیشده در فروردین 6, 1401
ارزیابی ریسک به عنوان روشی پرکاربرد در جهت مدیریت ابزارهای مؤثر در ایمنی به منظور کاهش ریسک ناشی از حوادث مختلف شناسایی شده است. به کارگیری معیارهایی که می توان از آنها جهت رساندن ریسک تا سطحی قابل قبول استفاده کرد همواره مورد توجه صنایع مختلف بوده است. روش FMEAیکی از روش های متداول ارزیابی ریسک در صنایع می باشد که در آن خطاهای ممکن در طول پروژه شناسایی و میزان ریسک آن محاسبه می شود.
این میزان ریسک از برآیند سه عامل احتمال وقوع، احتمال کشف و پیامد هر خطر به دست می آید. عملیات های صنعتی شامل فرآیندهای گسترده ای همچون حفاری، جوشکاری، برشکاری، سندبلاست ، hot tapو… می باشد . در ارزیابی کلیه خطرات ممکن در هر فعالیت به طور جداگانه ای مورد بررسی قرار می گیرد و میزان ریسک هر عامل شکستی با توجه به میزان احتمال و پیامد آن محاسبه می شود که در صورت غیر قابل قبول بودن یک ریسک اقدامات اصلاحی پیشنهاد می شود. این ارزیابی ریسک به وسیله نرم افزار PHA.Pro 6 انجام می شود.
ارزیابی ریسک
ارزیابی ریسک یک روش منطقی برای تعیین اندازه کمّی و کیفی خطرات و بررسی پیامدهای بالقوه ناشی از حوادث احتمالی بر روی افراد، مواد، تجهیزات و محیط است. در حقیقت از این طریق میزان کارآمدی روشهای کنترلی موجود مشخص شده و دادههای باارزشی برای تصمیمگیری در زمینه کاهش ریسک، خطرات، بهسازی سیستمهای کنترلی و برنامه ریزی برای واکنش به آنها فراهم میشود. ارزیابی ریسک، فرآیندی است که نیازمند تجربه، تخصص و دقت بالا بوده و میبایست در قالب کارتیمی و با بهره گیری از توان کارشناسان انجام پذیرد. این فعالیت تیمی نیز زمانی به نتیجه دلخواه دست خواهد یافت که تیم ارزیاب، علاوه بر برخورداری از تجربه و تخصص لازم، از زبان مشترکی نیز در درک مفاهیم و روشهای مورد استفاده برخوردار باشند. امروزه متداولترین و جامعترین روش های ارزیابی خطر شامل FMEA,What if ,PHA,HAZOP ,FTA,… می باشند. با توجه به بالا بودن حجم فعالیت ها و در نتیجه بالا بودن میزان خطرات بالقوه موجود در پروژه ها میبایستی ارزیابی های خطر را با تکنیکی کاربردی و درکوتاهترین زمان با راندمان مطلوب ارائه نمود.
FMEA
FMEA (Failure Mode and Effect Analysis) یک ابزار نظام یافته بر پایه کار گروهی است که درتعریف ٬شناسایی ٬ارزیابی ٬پیشگیری ٬ حذف یا کنترل حالات خطا و اثرات بالقوه آن در یک سیستم ٬ فرایند٬ طرح یا خدمت به کار گرفته می شود ؛ پیش از آنکه محصول یا خدمت به دست مشتری برسد.به بیان دیگر FMEA یک روش تحلیلی در ارزیابی ریسک است ٬ که می کوشد تا حد ممکن خطرات بالقوه موجود درمحدوده هایی که در آن ارزیابی ریسک انجام می شود و همچنین علل و اثرات مرتبط با آن را شناسایی و ارزیابی کند.
روش FMEA یکی از روشهای تجربه شده و بسیار مفید برای شناسایی ٬ طبقه بندی ٬تجزیه و تحلیل خرابیها و ارزیابی مخاطرات وریسکهای ناشی از آنهاست. به کمک این روش می توان خرابیها را ریشه یابی و از بروز آنها جلوگیری نمود.
تاریخچه FMEA
روش FMEA برای اولین بار در ارتش آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است . استاندارد نظامی MIL – STD–1629 با عنوان (روش آنالیز عیب ، تأثیرات مربوط و میزان اهمیت آن ) در نهم نوامبر 1949 انتشار یافت . در قالب این استاندارد خطاها یا اشکالات پیش آمده به تأثیرگذاری آنها در هدف غایی و میزان ایمنی پرسنل / تجهیزات طبقه بندی می شوند.
انواع FMEA
از زمانی که FMEA در دهه 60 توسعه یافته است 3 نوع کلی از آن پدید آمده است :
1- DFMEA: به منظور ارزیابی محصولات قبل از اینکه برای تولید آماده شوند. از FMEA طراحی استفاده می شود. DFMEA بر عوامل خطایی که بر اثر نقص طراحی ایجاد می شوند ، تأکید دارد.
2- PFMEA: جهت تحلیل فرآیندهای ساخت و مونتاژ استفاده می شود. PFMEA بر عوامل خطای ناشی از نقص های فرآیند یا مونتاژ تأکید دارد .
3- SFMEA: به منظور تحلیل سیستم و زیر سیستم ها در مراحل آغازین طراحی مورد استفاده قرار می گیرد. SFMEA شامل واکنش های بین سیستم ها و عناصر سیستم می گردد.
مراحل ارزیابی ریسک روشFMEA
محاسبه RP:
عدد RP (Risk Probability Number) همان عدد اولویت ریسک نامیده می شود که در روش FMEA به طریق زیر محاسبه
می شود:
تعیین شدت اثر
وخامت خطر یا میزان جدید بودن اثر خطر بالقوه بر افراد است. وخامت خطر فقط در مورد اثر آن در نظر گرفته می شود، کاهش در وخامت خطر فقط از طریق اعمال تغییرات در فرآیند و نحوه ی انجام فعالیت ها امکانپذیر است. برای وخامت خطر شاخص های کمی وجود دارد که بر حسب مقیاس 1تا 4بیان گردیده است:
احتمال وقوع
مشخص می کندکه یک علت یا مکانیزم بالقوه ی خطر با چه تواتری رخ می دهد. تنها با از بین بردن یا کاهش علل یا مکانیزم هر خطر است که می توان به کاهش عدد رخداد امیدوار بود . احتمال رخداد بر مبنای 1تا 4سنجیده شده است. بررسی سوابق و مدارک گذشته ، فرآیند های کنترلی ،استانداردها، الزامات و قوانین کار و نحوه ی اعمال آنها برای دست یافتن به این عدد بسیار مفید است.
نرخ احتمال کشف خطر
احتمال کشف نوعی ارزیابی از میزان توانایی به منظور شناسایی یک علت/مکانیزم وقوع خطر می باشد. احتمال کشف توانایی پی بردن به خطر قبل از رخداد آن است.
اقدامات اصلاحی و ییشنهادی
این اقدامات و پیشنهادات باید در جهت اهداف زیر وضع و انجام گردند:
1-حذف علل ریشه ای خطر
2-کاهش وخامت اثر خطر
3-افزایش احتمال کشف خطر در فرآیند
4-افزایش رضایت کاری کارمندان از وضعیت ایمنی
تذکر: وضع و انجام اقدام اصلاحی بر مبنای صلاحدید تیم ازریاب و اشراف آنان نسبت به وضعیت پروژه می باشد اما در مواردی که یکی از سه پارامتر شدت خطر، احتمال وقوع خطر و احتمال کشف خطر رتبه 4را به خود اختصاص می دهد حتمأ می بایست اقدام اصلاحی لحاظ شود.
لینک دانلود رمز: proeng.ir
2 دیدگاه
از اطلاعات خوبی که به اشتراک گذاشتید بسیار سپاسگزارم .
درود بر شما
مانا باشید.