فهرست مطالب:
بروزرسانیشده در فروردین 6, 1401
ابزار فرزکاری
به ابزار فرزکاری تیغ فرز (Milling Cutter) گفته می شود.می توان گفت تیغ فرز مشابه چند رنده تراشکاری است که بروی محیط یک استوانه چیده و متصل شده اند به عبارت دیگر برخلاف ابزار تراشکاری، تیغ فرز دارای چند لبه برش است و هر لبه بطور جداگانه از روی قطعه کار بار بر می دارد. این ویژگی باعث می شود که حجم کل براده برداری بروی چند لبه تقسیم گردد بعلاوه هر لبه برش پس از براده برداری در هر مرحله تا گردش کامل ابزار فرصت دارد تا در هوا خنک شود لذا عمر ابزار افزایش می یابد.البته برخورد مکرر هر لبه برش با قطعه کار جهت انجام عملیات براده برداری باعث افزایش لرزش و سر و صدا در ماشین فرز می گردد که با وجود استحکام و قدرت ماشینهای فرز امروزی، مشکل خاصی برای ماشین کاری به حساب نمی آید.
انواع تیغ فرزها
تیغ فرزها را می توان از جنبه های گوناگون دسته بندی نمود.به عنوان مثال از نظر روش ساخت، تیغ فرزها به دو گروه تقسیم می شوند :
الف) فرزکاری شده
لبه های برنده این تیغ فرزها فرزکاری و سپس سنگ زده می شوند.از آنجا که برای تیز کردن این تیغ فرزها، سطح آزاد آنها سنگ زده می شود در هر مرحله از سنگ زنی قطر تیغ فرز کاهش می یابد.
ب)پشت تراشی شده
کاربرد این تیغ فرزها در فرم تراشی است و فرم آنها از قبل ماشین کاری می گردد و سپس با تیغ فرزهای زاویه دار، شیارهای براده بروی آنها ایجاد می گردد و در نهایت سطح براده آنها سنگ زده می شود تا تیغ فرز تیز شود. به همین دلیل تغییر شکلی در فرم دندانه یا قطر تیغ فرز ایجاد نمی گردد.( برخلاف تیغ فرزهای فرزکاری شده)
تیغ فرزها از نظر روش نصب آنها بروی محور اصلی دستگاه فرز عبارتند از :
الف)تیغ فرزهای افقی تراش
تیغ فرز غلتکی : که دارای لبه های برش محیطی مستقیم یا مارپیچ بوده در فرزکاری سطوح هموار کاربرد دارند.
تیغ فرزهای دیسکی یا پولکی : این تیغ فرزها عموماً برای بریدن، درآوردن شکافها، درآوردن لبه ها و شیارهای باریک مورد استفاده قرار می گیرند و قطر آنها نسبت به ضخامتشان زیاد است.از جمله این تیغ فرزها عبارتند از :
-تیغ فرز دندانه اره ای که دارای لبه های برش محیطی بوده و جهت برش قطعات یا ایجاد شیارهای باریک کاربرد دارد.
-تیغ فرزهای شکاف تراش که علاوه بر لبه های برش محیطی دارای لبه های برش پیشانی نیز هستند و از آنها برای فرزکاری شیارهای عمیق و جای خار استفاده می گردد.
تیغ فرزهای فرم تراش : لبه های برش این تیغ فرزها فرم دار ساخته شده اند و از نوع تیغ فرزهای پشت تراشی شده هستند. پشت تراشی آنها باعث شده است که لبه برش در آنها زاویه آزاد پیدا کند.زاویه براده تیغ فرزهای فرم تراش صفر است و هنگام تیز کردن، آنها را تنها از سطح براده و در امتداد شعاع سنگ می زنند تا در فرم لبه برش تغییری ایجاد نگردد.تیغ فرزهای محدب و مقعر تراش، چرخ زنجیر تراش، چرخ دنده تراش، رزوه تراش و میل دنده تراش (هزار خار) از انواع تیغ فرزهای فرم تراش افقی محسوب می گردند.بعضی از این تیغ فرزها به صورت عمودی تراش نیز موجود هستند.
تیغ فرزهای زاویه تراش : لبه های برش این تیغ فرزها نسبت به محور تیغ فرز دارای زاویه است و برای ایجاد سطوح و شیارهای زاویه دار کاربرد دارند و عموماً در دو نوع افقی تراش و عمودی تراش موجود می باشند.از انواع معروف و رایج تیغ فرزهای زاویه تراش عمودی می توان به تیغ فرز چتری زاویه دار (دم چلچله تراش) اشاره نمود.
ب) تیغ فرزهای عمودی تراش
تیغ فرزهای پیشانی تراش : این تیغ فرزها علاوه بر لبه های برش محیطی در پیشانی خود نیز دارای لبه های برش هستند و از آنها در فرزکاری سطوح هموار و پله ها استفاده می گردد.فرزکاری سطوح هموار با این تیغ فرزها مناسبتر از فرزکاری با تیغ فرزهای غلتکی است چراکه لنگی محیطی را به قطعه کار منتقل نمی کنند و همچنین قدرت براده برداری آنها 20 درصد بیشتر از تیغ فرزهای غلتکی می باشد. تیغ فرزهای غلتکی پیشانی تراش در دو نوع خشن تراش و معمولی ساخته می شوند که در نوع خشن تراش سطح لبه های برش تکه تکه ساخته می شوند تا هر لبه برش به اجزای کوچکتری تقسیم گردد و فشار کمتری به هر لبه وارد گردد.تیغ فرزهای انگشتی : در اصل نوعی تیغ فرز پیشانی تراش با قطر کوچک هستند که دنباله آنها به فرم استوانه یا مخروطی ساخته می شود.لبه های برش آنها نیز بصورت مستقیم یا مارپیچ ساخته می شوند.در انواع مارپیچ این تیغ فرزها که به هنگام حرکت نیروی محوری تولید می کنند و سعی دارند از محور خارج شوند ( مانند تیغ فرزهای انگشتی راست بر با مارپیچ راست و چپ بر با مارپیچ چپ) سوراخ رزوه شده ای در انتهای دنباله تیغ فرز وجود دارد که به کمک آن تیغ فرز با پیچی محکم می گردد تا نیروی محوری را خنثی کند.از چنین تیغ فرزهایی می توان در نیروهای برشی زیاد استفاده کرد.
از تیغ فرزهای انگشتی برای تولید پله، شیار، جای خار و فرزکاری سطوح مستوی باریک و از انواع مدولی آنها می توان در چرخ دنده تراشی استفاده کرد.تیغ فرزهای انگشتی نیز وجود دارند که دارای دو یا سه لبه برش هستند و از آنها برای فرزکاری شیارهای عمیق و جای خار استفاده می گردد.
تیغ فرز T تراش از انواع تیغ فرزهای چتری (مانند دم چلچله) محسوب می گردد که برای تولید شیارهای T کاربرد دارد و از تیغ فرزهای عمودی تراش محسوب می گردد.این تیغ فرزها در محیط و پیشانی خود دارای لبه برش هستند.
تیغ فرزهای انگشتی سر کروی در فرزکاری کپی و فرم تراشی کاربرد دارند و از جمله تیغ فرزهای عمودی تراش هستند.
از نظر نوع لبه برش تیغ فرزها به دو گروه یک پارچه و تکه دار تقسیم می شوند.تیغ فرزهای یک پارچه دارای بدنه و لبه برش یک جنس و یک پارچه هستند.تیغ فرزهای تیغچه یا تکه دار متشکل از یک نگاه دارنده یا هولدر هستند که تعدادی اینسرت بروی آن بسته می شود (شکل روبرو). بنابراین تعویض هر اینسرت به راحتی امکان پذیر است.از این تیغ فرزها عمدتاً در فرزکاری سطوح بزرگ و تخت استفاده می شود.
از نظر تعداد دندانه یا لبه برش و زوایای لبه برش تیغ فرزها به سه گروه تقسیم می گردندکه در جدول زیر قابل بررسی هستند.